W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej przygotowano projekt ustawy o  zmianie ustawy Kodeks Pracy oraz niektórych innych ustaw, który określa, jakie okresy powinny być do stażu pracy zaliczane. Projekt zakłada, że nowe przepisy zaczną obowiązywać 1 stycznia 2026 r. Uprawnienia pracownicze wynikające z uwzględnienia okresów działalności zawodowej, które obecnie nie są zaliczane do stażu pracy, przysługiwałyby od dnia wejścia ustawy w życie, przy czym brane pod uwagę będą wszystkie udowodnione okresy zatrudnienia - również te sprzed 1 stycznia 2026 roku.

Harują ciężko całymi latami, ale to harowanie nie wlicza się do stażu pracy. O taką, obwarowaną przepisami ścianę, rozbijają się zatrudniani na umowach-zleceniach i ci , którzy prowadzą własną działalność gospodarczą. Czy teraz wreszcie się to zmieni? Komitet Ekonomiczny Rady Ministrów pozytywnie zaopiniował projekt ustawy, który przyniesie rewolucję dotyczące zasad, na jakich staż pracy zostanie wyliczony. To z kolei pociągnie za sobą zmiany w prawach do urlopu.

Nagrody finansowe wypłacane w ramach programu rekomendacji pracowników nie stanowią podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne. Dotyczy to zarówno premii wypłacanych pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę, jak i zleceniobiorcom polecającym kandydatów do pracy. Świadczenia te są traktowane jako przychód z innych źródeł, a nie jako przychód ze stosunku pracy czy umowy zlecenia, wobec czego nie podlegają oskładkowaniu.

Zapłata wynagrodzenia następuje, co do zasady, dopiero po wykonaniu zlecenia. Strony mogą jednak zmienić tę zasadę i dowolnie ustalić termin płatności wynagrodzenia. Samą płatność uzależnić można np. od dokonania przez zleceniobiorcę rozliczeń ze zleceniodawcą.

Na koniec października 2024 r. pracę w Polsce wykonywało 1063,7 tys. cudzoziemców. W tej grupie 415,2 tys. cudzoziemców realizowało wyłącznie umowy zlecenia i pokrewne. Na koniec października 2024 r. udział cudzoziemców w ogólnej liczbie wykonujących pracę wyniósł 6,9%.

Dla ustalenia obowiązku opłacania składek na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe za zleceniobiorcę kluczowe i pierwszorzędne znaczenie ma ustalenie okresu podlegania temu ubezpieczeniu z tytułu umowy zlecenia, a dopiero po dokonaniu tego ustalenia - należy ustalać wysokość podstawy wymiaru składki, termin i sposób jej rozliczenia. Istotnym jest, że podleganie dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu cechuje nadrzędność względem obowiązku zapłaty składek na te ubezpieczenie, zaś obowiązek składkowy ma charakter pochodny (wtórny) wobec podlegania dobrowolnemu ubezpieczeni chorobowemu.

Obowiązek ubezpieczenia zdrowotnego dotyczy szerokiego kręgu osób. Podlegają mu nie tylko polscy obywatele - zleceniobiorca podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego, jeśli:

W PKPiR do wpisywania wynagrodzeń brutto wypłacanych pracownikom (w gotówce i w naturze) przeznaczona jest kolumna 12. W kolumnie tej ewidencjonuje się również wynagrodzenia wypłacane osobom z tytułu umów zlecenia i umów o dzieło.

Umowy zlecenia podlegają prawie zawsze obowiązkowej składce na ubezpieczenie zdrowotne. Wyjątkiem są umowy zawarte z uczniami i studentami do ukończenia przez nich 26. roku życia oraz umowy zlecenia nieodpłatne (które jednak zawiera się sporadycznie, ustnie i głównie w sprawach tzw. pomocy sąsiedzkiej). Poza tym każda umowa zlecenia rodzi obowiązek opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne - bez względu na ich ilość i kolejność zawierania. Zupełnie inaczej wygląda sytuacja w przypadku składek na ubezpieczenia społeczne. Tu również obowiązuje wyłączenie przewidujące brak obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne w przypadku zawarcia umowy zlecenia z uczniami i studentami do ukończenia przez nich 26. roku życia. To pierwszy z omawianym przypadków braku składek ZUS przy umowie zlecenia.